Trong hành trình tư vấn phát triển nghề nghiệp, mình rất thường xuyên nghe khách hàng than thở rằng họ phải làm điều bản thân không thích, muốn bỏ hết tất cả để chạy theo đam mê của mình vì ai đó đã nói: “Nếu bạn làm công việc mình yêu thích, bạn sẽ không phải làm việc một ngày nào cả”.
Ở chiều ngược lại, cũng không ít người lại trăn trở, rằng nếu biến đam mê thành nghề nghiệp thì sẽ vướng vào cơm áo gạo tiền, không còn niềm vui gì nữa.
Với trải nghiệm của một người làm nghề tư vấn phát triển nghề nghiệp, mình có cơ hội được lắng nghe và đồng hành cùng những câu chuyện vui buồn khi làm nghề, mình cảm thấy bên nào cũng có lý cả, và hẳn nhiên mỗi cái đúng sẽ đi kèm cùng lý do hoặc điều kiện.
1. Những lý do bạn sẽ cân nhắc chọn làm điều mình thích như một công việc, nghề nghiệp để kiếm tiền:
– Khi bạn thích điều gì đó thì khi được (hay phải) làm, bạn sẽ thấy vui vẻ và phấn chấn, cảm thấy thời gian trôi qua hạnh phúc và không hề ngột ngạt.
– Bạn cũng sẵn sàng đầu tư thời gian và công sức một cách tự nguyện để tiếp tục làm công việc ấy.
– Bạn cũng sẽ ưu tiên nguồn tài chính để nâng cấp năng lực và công cụ để giúp công việc đó có thể thực hiện trôi chảy và đạt hiệu quả cao hơn – như đi học thêm chuyên môn, mua thêm các phần mềm hoặc nguyên vật liệu xịn phục vụ công việc.
– Và vì yêu thích, bạn cũng có thể kiên nhẫn hơn trước những thử thách gặp phải trong quá trình thực hiện công việc.
Với chừng ấy giả định, thì nhiều khả năng bạn sẽ phát triển được năng lực trong lĩnh vực ấy, hoặc đạt các thành tựu, được công nhận, từ đó lại có thêm động lực để tiếp tục phát triển bản thân.
2. Những lý do khiến việc chọn đam mê làm nghề nghiệp có thể trở thành thảm họa hoặc dập tắt luôn đam mê
– Khi bạn làm điều gì đó vì sở thích, không ai đặt cho bạn các tiêu chuẩn như thời hạn hoàn thành, chất lượng thành phẩm… còn khi đã là công việc để kiếm tiền thì khác. Lúc ấy, bạn không còn được tự ý bay bổng trong thế giới của mình mà bạn còn cần phải chú trọng đến hiệu quả và các tiêu chuẩn được thị trường/ sếp/ công ty đặt ra. Nếu điều bạn thích làm ko hiệu quả thì sẽ không ai đón nhận và bạn sẽ khó mà kiếm được tiền từ đó, và có thể bạn sẽ không đủ tài chính để tái đầu tư nâng cấp năng lực và như một vòng lẩn quẩn, nó lại có thể khiến bạn cảm thấy chán nản và không còn động lực để tiếp tục.
– Nếu bạn chỉ thích hoặc giỏi 1 kiến thức/ kỹ năng duy nhất thì nó rất khó giúp bạn kiếm tiền hoặc tạo ra hiệu quả trông thấy. Để có thể sống với một nghề nào đó, bạn cần giỏi một chuyên môn nhưng đồng thời cũng cần kết hợp một số kiến thức và kỹ năng khác.
Chẳng hạn như bạn vẽ tranh giỏi và bạn còn cần quản lý thời gian và sự kỳ vọng của khách hàng tốt nữa, mới có thể tạo ra các sản phẩm đúng thị hiếu và có nhiều đơn đặt hàng. Hay bạn có thể là một người làm cây cảnh xuất sắc nhưng bạn cũng cần giỏi tiếp thị và bán hàng nữa thì khách hàng mới biết đến tay nghề và sản phẩm của bạn để tìm đến.
Sẽ thế nào nếu bạn chỉ muốn vẽ và không muốn ai thúc ép mình về thời gian, không quan tâm các yếu tố thị trường, thì làm thế nào tranh bạn được quan tâm? Sẽ thế nào nếu bạn chỉ chú tâm tạo và chăm sóc cây cảnh nhưng không ai biết đến?
Nếu bạn chọn làm việc vì đam mê mà vẫn muốn kiếm tiền từ đó, hãy chuẩn bị cho mình một tinh thần sẵn sàng trau dồi những kiến thức và kỹ năng phụ trợ vì làm gì có thành công nào không phải là sự kết hợp của nhiều yếu tố kiến thức, kỹ năng, cơ hội và sự chăm chỉ.
Còn nếu bạn muốn đam mê của mình được giữ gìn trong sáng và không ảnh hưởng bởi những trăn trở cơm áo gạo tiền, thì bạn cũng hiểu rằng đó là lựa chọn của mình, và ngoài giờ làm việc, bạn vẫn có một sở thích để tái tạo năng lượng và nuôi dưỡng niềm vui của bản thân. Đây cũng chính là một trong những cách mà nhiều người vẫn đang thực hành để tạo sự cân bằng trong cuộc sống.
Chúc bạn bình an với lựa chọn của mình.
